بررسی تغییرات و تکامل لوگوی برند اپل از گشته تا کنون!

مقدمه

لوگو یک شرکت در حقیقت چهره به‌یادماندنی یک شرکت است که با مردم ارتباط برقرار می‌کند. مصرف‌کنندگان برندها را از طریق لوگوی خود می‌شناسند. همچنین شرکت‌ها با لوگوی خود به دنیا معرفی می‌شوند. براین‌اساس، لوگو مرکزی‌ترین بخش یک شرکت است که ارتباط بین مخاطب و برند را ایجاد کرده و ویژگی‌های شرکت را منعکس می‌کند. این پژوهش یک تحقیق مفهومی است که طراحی لوگو شرکت اپل را، از گذشته تابه‌حال، مورد بررسی قرار می‌دهد.

 توسعه هویت‌سازمانی یک فرایند تجاری است که نشان‌دهنده اهداف، چشم‌انداز، اهداف و ارتباطات یک مؤسسه، و به‌طورکلی تصویر کلی مخاطب از آن سازمان است که باید به‌دقت توسط سازمان‌ها شکل گیرد. اقلام هویتی شرکت شامل آرم، سربرگ، پاکت‌نامه، پوشه، کارت ویزیت، درج و بروشور هستند، اما تأثیرگذارترین و مهم‌ترین اصل هویت سازمان یا برند، لوگو است.

 در طول تاریخ، لوگوها با تجسم اشیا و ارائه خاطره و مفهوم به مؤثرترین ابزار شناسایی تبدیل شده‌اند. از این منظر، لوگوها بسیار فراتر از نشانه‌های ساده برشمرده می‌شوند؛ تا آنجایی که گاهی مهم‌ترین بخش آیین‌های مذهبی و فرهنگ در نظر گرفته می‌شوند. برای مثال، علامت صلیب مسیحیت نماد وقف به خدا و پیروزی زندگی در برابر مرگ است و علامت سواستیکا بودیسم (Swastika mark of Buddhism) نماد تجسم ثروت و شانس است.

 لوگوها به‌عنوان بازنمایی بصری برندها، ارزش‌های اخلاقی و اصول اصلی برند، نگرش و رفتار برند، فرهنگ برند، فلسفه، دیدگاه و کیفیت برند را تقویت کرده و مهم‌ترین عنصر هویتی سازمان یا برند و ویترین آن است. ازآنجایی‌که یک لوگوی خوب مهم‌ترین ابزار یک کسب‌وکار موفق است؛ از دهه ۷۰ تا به امروز، شرکت‌ها استراتژی‌های بازاریابی و برند خود را عمدتاً از طریق لوگوهای شرکتی شکل داده‌اند.

 لوگو چهره یک شرکت و یا یک برند، یک مؤثرترین ابزار ارتباطی و قدرتمندترین ابزار بصری هستند. کلمات یا عبارات ممکن است فراموش شوند، اما اشکال بصری همیشه به یاد ماندنی‌تر و قدرتمندتر از کلمات یا نوشتار است. لوگو به‌عنوان یک شخصیت حقوقی عمل می کن و نماینده یک شرکت یا برند در سراسر جهان است. همچنین اینکه، مهم‌ترین ابزاری است که شرکت را قادر می‌سازد با مردم ارتباط برقرار کند و آن را از سایر شرکت‌ها متمایز کند. تمایز برند از دیگران مهم‌ترین قانون بقا در دنیای تجارت است.

 به‌منظور درک بهتر لوگو و ویژگی‌های آن، در این قسمت، ویژگی‌های اصلی لوگو و ویژگی‌های عملکردی لوگو که بازتابی از ارتباطات گرافیکی، بصری و احساسی بوده و نیازمند درک پیام برای جامعه مخاطبان است مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرند.

ویژگی‌های اصلی لوگو:

 خوانایی – نوشتار درست

 منسجم بودن – واضح بودن، درک آسان

 تطبیق‌پذیر – برای طراحی در قالب‌های افقی و عمودی و در هر اندازه

 تکرارپذیری – آسان برای کپی‌کردن، سیاه‌وسفید یا رنگی

 به‌یادماندنی بودن – هویت بصری که مخاطب هرگز آن را فراموش نکند

 بی زمانی – یعنی آزمونی برای زنده‌ماندن در زمان

 سادگی – تشخیص راحت از سایرین

 ویژگی‌های عملکردی لوگو:

 عملکرد ارتباطی – حفظ و تضمین ارتباط با مخاطبین

 عملکرد توضیحی – مشخص نمودن هویت و شخصیت سازمان

 عملکرد تفکیکی – ارائه اطلاعاتی در مورد محصول/خدمات/رویداد

 مشخص نمودن گروه هدف عملکرد هویتی-

 عملکرد مفهومی – افزودن احساسات

 عملکرد ترجمه – رمز شکنی پیام

 عملکرد زیبایی – الهام‌بخشی لذت و احساس

 ازآنجایی‌که ظاهر فیزیکی لوگوها ممکن است به‌مرورزمان پیر شود؛ شرکت‌های مدرن همواره در حال تجدید و مدرنیزه کردن لوگوهای خود با بهینه‌سازی شرایط زمان و ایجاد بودجه‌های کلان برای تغییر لوگو هستند. از گذشته تا به امروز، نوسازی لوگو از نظر بازاریابی و برندسازی تأثیرات مثبتی بر برند داشته است. اشکال، رنگ‌ها و تایپوگرافی نشان‌دهنده ماجراجویی یک لوگو است که در آن هر لوگو داستانی دارد که مربوط به شرکت یا برند است که منجر به ایجاد علاقه در مخاطب می‌شود. فرایند تغییر لوگو با ایجاد حس طولانی‌بودن عمر برند، باعث ایجاد نگرش مثبت و وابستگی عاطفی مخاطبان به شرکت می‌شود. این راه ارتباطی متفاوت یک لوگو با مخاطبان، آنها را به بازیگران ساکت، اما قدرتمند در دنیای بازاریابی تبدیل می‌کند.

لوگوی شرکت اپل

 تکامل لوگوی اپل یکی از جالب‌ترین تغییرات لوگو را به همراه داشته است. لوگو این شرکت در ابتدا نه‌تنها مینیمال و ساده نبوده، بلکه بسیار تصویری نیز بوده و به مدت ۴۰ سال با تغییرات ظاهری کوچک مورداستفاده قرار گرفته است. بنیان‌گذار این برند، استیو جابز که به‌شدت به نوآوری اعتقاد داشت، لوگو را به‌ظاهر نمادین امروزی تبدیل کرده است. اپل همچنین از فونت ساده و مینیمال “اپل” با نام یکسان در طراحی بصری خود استفاده کرده است. شاید برای شما نیز جالب باشد که بدانید چرا لوگو این شرکت آرم سیب گاز گرفته است. گروه موسیقی «بیتلز» برای اولین‌بار در سال ۱۹۶۷ از فرم و نام اپل برای شرکت خود” Apple Corps” استفاده کرد. اما جاب در سال ۱۹۷۶ اصرار داشت که از همین نام و شکل برای شرکت خود استفاده کند. این باعث اختلاف بین دو شرکت شد. این امر روندهای حقوقی بحث‌انگیزی را به همراه داشته است که در سال ۲۰۰۷ به پایان رسید و شرکت اپل مجبور شد مقدار زیادی پول به شرکت بیتلز بپردازد. هنگامی که در یک کنفرانس مطبوعاتی از جابز پرسیده شد که چرا از این نام چشم‌پوشی نکرد، او به این سؤال این‌گونه پاسخ داد: “من عاشق سیب هستم و دوست دارم آنها را بخورم؛ اما ایده اصلی در پس اپل این بود که سادگی را به پیچیده‌ترین راه بیان کند، نه چیز دیگر. چشم‌انداز استیو جابز زمینه جدیدی را در دنیای کامپیوتر نسل‌های آینده به ارمغان آورد. اپل یک مزیت رقابتی عالی در برابر سایر رقبا در بازار ایجاد کرد که از طراحی لوگوی منحصر به فردش شروع می‌شود و تا طرح‌های محصولاتش گسترش می‌یابد.

لوگوی نیوتن کرست ۱۹۷۷-۱۹۷۶:

 این لوگوی اصلی توسط ران وین (Ron Wayne) طراحی شده است که یکی از بنیان‌گذارانی بود که اپل را با جابز و ووز (Woz) در سال ۱۹۷۶ راه‌اندازی کرد. این تصویر یک نقاشی دستی با قلم و جوهر از سر ایساک نیوتن (Sir Issac Newton) است که به درخت سیبی تکیه داده و بخشی ازشعر ویلیام وردزورث (William Wordsworth) در حول مرزهای لوگو به نمایش درآمده است: “نیوتن… ذهنی همیشگی در حال سفر از طریق دریاهای عجیب‌وغریب… به‌تنهایی”. دلیل کنار گذاشته شدن این لوگو توسط استیو جابز، ظاهر قرون‌وسطایی آن بوده که داستان‌سرایی و عناصر فلسفی زیادی را تداعی می‌کرده است. یکی دیگر از دلایل این تغییر اساسی، کاهش هزینه‌ها و کیفیت چاپ بوده است.

 لوگوی رنگین‌کمان ۱۹۹۸-۱۹۷۶:

 این لوگوی اپل که نمادین‌ترین لوگوی اپل و خاطره‌انگیزترین و نمادین‌ترین لوگوی شرکتی تاریخ است، توسط طراح گرافیک راب جونوف (Rob Jonoff) طراحی شده است. به گفته جونوف، “گازروی سیب” روی سیب این است به این دلیل است که به مردم بگوییم که این یک سیب است و گوجه‌فرنگی نیست. همچنین اینکه “گاز روی سیب،bite ” با کلمه “بایت،byte ” همسان خوانده می‌شوند که ترکیبی از فناوری رایانه و عصر دیجیتال را یادآور می‌شود. جابز تنها به دلیل اینکه رنگ‌های رنگین کمانی را سرگرم‌کننده می‌دانست اصرار داشت که از یک لوگوی رنگارنگ استفاده کند، زیرا از نظر وی این رنگ‌های گرم شرکت را به تفکر انسان‌گراتر وامی‌داشته است. این لوگوی چندرنگ برای اپل شهرت جهانی به ارمغان می‌آورد تا جایی که به‌عنوان سرگرم‌کننده‌ترین و تحریک‌کننده‌ترین لوگو در بین لوگوهای اپل معرفی شد. شایعات زیادی در مورد لوگوی گاز زده وجود دارد. یکی از این شایعات مبنی بر ارتباط سیب گاز گرفته با مرگ آلن تورینگ (Alan Turing) ریاضی‌دان و دانشمند کامپیوتر پیش‌گام است که در سال ۱۹۵۴ با خوردن یک سیب آغشته به سیانور خودکشی کرد. افسانه‌های دیگری نیز وجود دارد، مانند لوگوی سیب که از داستان کتاب مقدس آدم و حوا الهام گرفته شده و یا میوه در حال سقوط ابر سر اسحاق نیوتن که او را به کشف گرانش سوق داده است.

 لوگوی تک‌رنگ، ۱۹۹۸ تا کنون:

 در سال ۱۹۸۵ استیو جابز اپل را به دلیل اختلاف با دیگر شریک مؤسس استیو وزنیاک (Steve Wozniak) ترک کرد. هنگامی که او در سال ۱۹۹۷ به شرکت خود بازگشت، اپل در بحران اقتصادی قرار داشت. او تصمیم گرفت که لوگو را به‌عنوان اولین فعالیت خود ساده کند؛ زیرا از نظر او لوگو شرکت در آن زمان ساده نبود و با اهداف شرکت سازگاری نداشت. جابز با تصور اینکه تصویر اپل قبلاً به‌خودی‌خود یک تصویر شناخته شده بود، تصمیم گرفت این تصویر را به ساده‌ترین و قابل‌مشاهده‌ترین شکل تغییر دهد. به همین دلیل او در قدم اول تمام خطوط رنگی را حذف کرد و لوگوتایپ را با ظاهری تک‌رنگ مدرن‌تر کرد. یکی دیگر از دلایل مهم این تغییر این بود که کامپیوترهای تازه تولید شده مک از فلز ساخته شده بودند (به‌جای پلاستیک) و لوگوی رنگین‌کمان اپل روی فلز از نظر کاربرد و ظاهر با مواد مطابقت نداشت. همچنین اینکه لوگوی تک‌رنگ در تولید نیز آسان‌تر بود. لوگوی تک‌رنگ اپل بسته به متریال مورداستفاده در نسخه‌های مختلف با رنگ‌های متنوع خاکستری یا آبی با حالت‌های کرومی و متالیک به کار گرفته شده‌اند.

 حرف آخر:

 طراحی لوگو در خدمت اهداف اصلی شرکت است. لوگو یک ابزار استراتژی ارتباطی است که پلی بین شرکت و مردم ایجاد می‌کند. مصرف‌کنندگان برندها را از طریق لوگوهای خود می‌شناسند. لوگو امضای یک شرکت است که نتیجه یک کار بسیار خلاقانه و زیباست. لوگوی یک شرکت، هارمونی کامل از رنگ‌ها، اشکال، گرافیک، تایپوگرافی، نمادها و ایده خلاقانه است. لوگو یک سیستم زنده است که ممکن است به‌مرورزمان پیر شود؛ بنابراین شرکت‌ها بودجه زیادی را صرف تغییر و به‌روزرسانی لوگوهای خود می‌کنند. مدرن‌شدن لوگو باعث می‌شود که لوگو دارای عمر طولانی و همچنین جدید به نظر برسد. تمام تغییرات طراحی لوگو باعث ایجاد داستانی از طراحی لوگو می‌شود و اشکال، رنگ‌ها و ویرایش‌های تایپوگرافی یک جدول زمانی طراحی را نشان می‌دهد. این داستان‌ها توجه مردم را به خود جلب می‌کند و با لوگو پیوند عاطفی ایجاد می‌کنند. لوگوی مدرن نگرش مثبتی را نسبت به مصرف‌کننده ایجاد می‌کند و می‌توان گفت که بازسازی لوگو مستقیماً بر موفقیت شرکت تأثیر می‌گذارد. زیرا مصرف‌کننده انتظار دارد با یک دیدگاه مدرن و پویا از برند ارتباط برقرار کند. از نمونه‌های شرکت‌های مطرح در زمینه تغییر لوگو می‌توان شرکت اپل را نام برد. اولین لوگوی شرکت اپل نیوتن را به تصویر می‌کشد که زیر درخت سیب نشسته است و به سبب افتادن سیبی قانون گرانش را کشف می‌کند. نسخه اصلی لوگوی اپل شبیه نقاشی‌های قرون‌وسطایی تصویری است و حالت گرافیکی ندارد. این لوگو به دلیل تولید دشوار تنها یک سال مورداستفاده قرار گرفت و پس از آن این شرکت با یک تصمیم بسیار رادیکالی لوگو ی خود را به یک سیب گاز زده تغییر دارد و هویت‌سازمانی برند اش را متحول کرد. سیب گاز زده نشان‌دهنده دریای بی‌پایان اطلاعات، کنجکاوی، کشف، نوآوری است که همه اینها از بارزترین ویژگی‌های شرکت اپل هستند. دومین تغییر بزرگ این شرکت تبدیل لوگوی رنگین‌کمان به لوگوی تک‌رنگ بوده است. با این تغییر، تولید و کاربرد سریع‌تر و آسان‌تر شد و این لوگو به یکی از شناخته‌شده‌ترین نمادهای جهان با ظاهری ساده اما قدرتمند تبدیل شد که هنوز هم مورداستفاده قرار می‌گیرد.