بازاریابی چریکی یا بازاریابی پارتیزانی در انگلیسی با نام گوریلا مارکتینگ (Guerilla Marketing) شناخته می‌شود. ممکن است در این‌‌جا پرسشی مبنی بر ارتباط معنای بازاریابی چریکی با گوریل مطرح شود.
همان گونه که می‌دانید، گوریل حیوانی عظیم‌الجثه است که با حرکات غیرقابل‌پیش‌بینی و سروصدای نامتعارف خود مانند ایجاد ترس و شوک، می‌تواند به‌راحتی نظر مخاطب را به خود جلب نماید. بازاریابی چریکی نیز به همین روش با استفاده از شیوه‌های غافل‌گیرکننده و البته صرف هزینه‌ها ناچیز، توجه مخاطب را به خود معطوف می‌کند. در بازاریابی چریکی شما با یک نکته اساسی روبه‌رو خواهید شد که به شما می‌آموزد با صرف هزینه ناچیز مخاطب خود را تحریک کنید.
در این نوع بازاریابی، تمامی تبلیغات و شیوه‌های معرفی با صرف کم‌ترین هزینه انجام می‌شود. اما چگونه می‌توان بدون صرف هزینه تبلیغات برند تجاری خود را با بهترین بازخورد به مخاطب معرفی کرد؟ این پرسش، یکی از اصلی‌ترین مباحث بازاریابی چریکی است که با استفاده از روش‌های هوشمندانه و خلاقانه، پاسخ داده خواهد شد.
هنگامی که با مبحث بازاریابی چریکی چیست مواجه می‌شوید، خواهید دانست که این بازاریابی، رویکردی برخلاف بازاریابی سنتی با روش‌های تکراری و کم‌بازده دارد. آ‌ن‌چه که بازاریابی چریکی یا بازاریابی پارتیزانی را از سایر بازاریابی‌ها جدا می‌کند، ایده‌های زیرکانه در جهت معرفی برند تجاری و فروش بیشتر محصولات است.
تاریخچه بازاریابی چریکی چیست؟
اینک که دانستید بازاریابی چریکی چیست جالب است بدانید که بازاریابی به سال‌های بسیار دور یعنی حدود چهارهزار سال پیش از میلاد مسیح می‌رسد. هنگامی که مصری‌ها تبلیغات خود را روی پاپیروس‌ها می‌نوشتند و آن را روی دیوار می‌چسباندند. این شیوه از تبلیغات که به‌عنوان یک شیوه سنتی رایج شناخته می‌شد در اوایل قرن چهاردهم میلادی اوج می‌گیرد.
با همه‌گیرشدن این شیوه از بازاریابی، کسب‌وکارها به تبلیغات بیش‌تری مانند کمپین‌های تبلیغاتی رادیویی، تلویزیونی و چاپی روی آوردند و سعی در مجاب کردن مردم برای استفاده از خدمات خود داشتند. اما این شیوه از بازاریابی سنتی به‌مرور به یک شیوه تکراری تبدیل شد.
بنابراین، این روند، سبب تغییر بازاریابی سنتی شد تا آنجایی که در سال ۱۹۴۸ جی کانرد لوینسون که به شغل بازاریابی مشغول بود، در کتابی با عنوان Guerrilla Marketing از اصطلاح بازاریابی چریکی استفاده کرد و آن را بر سر زبان‌ها انداخت. او در کتاب خود شرح داد که می‌توان به‌وسیله تبلیغات چریکی، ایده‌های خلاقانه و صرف کم‌ترین هزینه به بالاترین میزان بازخورد دست‌یافت.
از نظر لوینسون، تبلیغات باید به‌گونه‌ای انجام شوند که با واردکردن شوک به مخاطب، توجه تمام‌وکمال او را به دست آورد. بدین ترتیب، بسیاری از کسب‌وکارهای کوچک با استفاده از تبلیغات چریکی به برندسازی روی آوردند و امروزه این روش، اصلی‌ترین نقش را در معرفی کسب‌وکارهای کوچک ایفا می‌کند.
انواع بازاریابی چریکی چیست؟
بازاریابی چریکی نیز همانند سایر بازاریابی‌ها انواع مختلفی دارد و به چند نوع تقسیم می‌شود. هر یک از انواع بازاریابی چریکی، متناسب با کاری به وجود آمده‌اند.
بازاریابی چریکی پنهان
در این روش از بازاریابی چریکی، کسب‌وکار موردنظر برای برندسازی، برند خود را در قالب رویدادی مانند مسابقات ورزشی، علمی یا فرهنگی به مخاطب معرفی می‌کند. این کار با استفاده از روش‌های خلاقانه‌ای اجرا می‌شود و مخاطب را به شناخت هر چه بیشتر برند، ترغیب می‌کند.
بازاریابی چریکی اینترنتی
در بازاریابی چریکی اینترنتی، محتواهایی جهت اشتراک‌گذاری در فضای مجازی تهیه می‌شوند. بدین صورت است که با فراگیرشدن محتواها نام برند موردنظر نیز مطرح می‌شود. البته در این روش نباید استفاده از روش‌های نامتعارف و خلاقانه‌ی تبلیغات را نادیده گرفت.
بازاریابی چریکی محیطی
این که بازاریابی چریکی چیست بحثی کلی است و هر یک از انواع بازاریابی چریکی، زیرمجموعه‌ی آن محسوب می‌شوند. بازاریابی چریکی محیطی (Ambient Marketing) نیز یکی از انواع بازاریابی چریکی یا بازاریابی پارتیزانی است که برندسازی را در محیط‌های عمومی انجام می‌دهد. تبلیغات روی بدنه‌ی وسایل حمل‌ونقل عمومی، مکان‌ها تفریحی، تجاری و رستوران‌ها از انواع بازاریابی محیطی چریکی به شمار می‌روند.
بازاریابی ساختگی چریکی
جالب است بدانید که بارهاوبارها با بازاریابی ساختگی چریکی روبه‌رو شده‌اید بدون آنکه خبر داشته باشید! بی‌تردید در فضای مجازی، تبلیغات سلبریتی‌های معروف را برای معرفی یک برند مشاهده کرده‌اید که از آن با نام بازاریابی ساختگی چریکی یاد می‌شود. در این نوع از بازاریابی چریکی، صاحب برند، مبلغی را به‌عنوان دستمزد به یک فرد معروف می‌دهد تا برای برند او تبلیغات انجام دهد. یا در بسیاری از موارد، صاحب برند با ساخت اکانت‌های جعلی و به‌کارگیری افراد با ایجاد نظرهای مثبت، سعی در مطرح‌کردن برند خود دارد.
ویژگی بازاریابی چریکی چیست؟
- بازاریابی چریکی یا بازاریابی پارتیزانی بر اساس ذهن و روان انسان است و به شکل درون‌گرا عمل می‌کند.
- هدف و تمرکز بازاریابی چریکی بر مخاطبان خود است.
- تکنولوژی، یکی از ابزار اصلی بازاریابی چریکی است.
- غافل‌گیری از ویژگی‌های اصلی بازاریابی چریکی به شمار می‌رود.
- روشی بسیار مقرون‌به‌صرفه برای کسب‌وکارها به‌ویژه کسب‌وکارهای کوچک است.
- با استفاده از روش‌های خلاقانه برای مخاطب ترغیب‌کننده است.
- بازاریابی چریکی بر روابط جدید، تعداد روابط و حجم معامله‌ها تأکید دارد.
- روابط در بازاریابی چریکی امری بسیار با اهمیت به شمار می‌رود.
مزایای بازاریابی چریکی چیست؟
پس از دانستن آنکه بازاریابی چریکی چیست بهتر است با مزایای این نوع از بازاریابی نیز آشنا شوید.
مطرح‌کردن برند
از آنجایی که تبلیغات چریکی به‌صورت نامتعارف و نوآورانه اجرا می‌شوند، می‌توانند برای مخاطب، بسیار ترغیب‌کننده و تحریک‌آمیز باشند؛ بنابراین در صورت پیاده‌کردن یک ایده خلاقانه، برند با سروصدای زیادی در میان مردم، مطرح می‌شود.
ایجاد ارتباط میان برند و مشتری
همان گونه که در بخش «بازاریابی چریکی چیست» خواندید، بازاریابی پارتیزانی سعی در ترغیب مخاطب دارد؛ بنابراین با ایجاد یک کمپین هیجان‌انگیز، می‌توان با مشتری ارتباط برقرار کرد. به‌طورکلی در این نوع از بازاریابی باید از تمام شیوه‌های تأثیرگذار برای جذب مشتری استفاده شود.
تمایز از رقبا در عین همکاری
کارهایی که برای تبلیغات چریکی انجام می‌شوند، همگی نامتعارف و درعین‌حال، سرشار از جرات و جسارت‌اند. داشتن جسارت در این نوع از تبلیغات، یکی از اصلی‌ترین کارها برای تمایز از رقبا است. در بازاریابی چریکی، رقبا در عین همکاری با یکدیگر در جهت پیشرفت هرچه بهتر، باید اموری را برای مطرح‌کردن برند خود پیش بگیرند که سبب تمایز آن‌ها از یکدیگر شود.
کم‌هزینه‌بودن
کم‌هزینه‌بودن، یکی از مهم‌ترین مزایای بازاریابی چریکی است. بدین صورت که با ایده‌پردازی‌های قوی و هوشمندانه به‌راحتی می‌توان روند برندسازی را سرعت بخشید. این نکته را نیز به‌خاطر داشته باشید که نمی‌توان کم‌هزینه‌بودن را به‌تمامی کسب‌وکارها تعمیم داد؛ زیرا بسیاری از کسب‌وکارها مایل‌اند تا با شرکت در کمپین‌های بزرگ، گوریلا مارکتینگ پرهزینه‌ای را تجربه کنند. اما به‌صورت کلی می‌توان گفت تبلیغات چریکی، هزینه بالایی ندارد.
تأثیر بالا در ذهن مخاطب
ازآنجایی‌که در گوریلا مارکتینگ از روش‌های نوآورانه در تبلیغات استفاده می‌شود به‌راحتی می‌تواند در ذهن مخاطب جای خود را باز کند. در واقع این روش، مخاطب را غافل‌گیر می‌کند و باعث می‌شود تا ذهن وی تا مدت‌ها درگیر برند موردنظر باشد.
مشارکت با شرکت‌ها مختلف
در بازاریابی چریکی، کمپین‌های بسیاری برای برندسازی وجود دارند که هر یک شامل قوانین و مقررات مخصوص به خود است؛ بنابراین باید با مشارکت چند سازمان، شرکت یا نهاد صورت گیرد. بدین صورت است که بازاریابی چریکی، موقعیت مناسبی جهت مشارکت به شمار می‌رود.
چه کسب‌وکارهایی مناسب بازاریابی چریکی هستند؟
اگر بخواهیم به این پرسش که کسب‌وکارهای مناسب بازاریابی چریکی چیست پاسخ دهیم، می‌توانیم بگوییم که گوریلا مارکتینگ یا بازاریابی چریکی، برای کسب‌وکارهای کوچک بسیار مناسب است. کسب‌وکارهای کوچک با استفاده از این روش، می‌توانند با صرف هزینه‌های ناچیز، به بالاترین میزان بازخورد برسند. امروزه، کسب‌وکارهای کوچک بیش‌ازپیش افزایش یافته‌اند و باید برای بقای خود به رقابت با سایر کسب‌وکارها بپردازند. در این شرایط اگر بازاریابی مناسبی نداشته باشند، ممکن است به‌سرعت ورشکست شوند؛ بنابراین کسب‌وکارهایی پیروز این میدان‌اند که بتوانند با استفاده از روش‌های نامتعارف و هزینه‌های بسیار کم، خود را سروسامان دهند.
بهتر است بدانید که استفاده از بازاریابی گوریلا مارکتینگ ممکن است برای کسب‌وکارهای بزرگ تا حدودی ریسک داشته باشد؛ زیرا این کسب‌وکارها پیش‌ازاین مطرح شده‌اند.
روش به‌کارگیری بازاریابی چریکی چیست؟
اگر بگوییم یکی از اصلی‌ترین کارها در رونق کسب‌وکارها بازاریابی است بی‌راه نگفته‌ایم، البته بازاریابی نیز باید بامهارت خاصی انجام شود. برای رونق کسب‌وکارها و نیز کسب‌وکارهایی که دچار ورشکستگی یا کسری بودجه شده باشد بازاریابی چریکی می‌تواند امری مؤثر واقع شود. بدین صورت که خدمات برند موردنظر در شبکه‌های اجتماعی به‌صورت فیلم، عکس و ویدئو به اشتراک گذاشته می‌شود و نظر مخاطب را به خود جلب می‌کند.
نکته مهمی که در تبلیغات چریکی باید در نظر داشت، کمک‌گرفتن از افرادی است که علاوه بر ذهن خلاق و ایده‌پرداز در این زمینه مهارت و اطلاعات کافی داشته باشند. اگر به پیشینه کسب‌وکارهایی که از گوریلا مارکتینگ استفاده کرده‌اند نگاهی بیندازید متوجه خواهید شد که استفاده از این روش تا چه میزان در موفقیت آن‌ها مؤثر بوده است.
نمونه‌های موفق و قوی بازاریابی چریکی چیست؟
- کمپین تبلیغاتی فیلم Deadpool
دد پول نام شخصیتی از فیلم‌های مارول یا ابرقهرمانی است که در سراسر دنیا طرفداران بسیاری دارد. کمپین تبلیغاتی فیلم دد پول، یکی از موفق‌ترین نمونه‌های بازاریابی چریکی است که عملکردی بسیار قوی دارد.
گاهی یک ذهن ایده‌پرداز و خلاق برای رسیدن به موفقیت کافی است که در پروژه دد پول قابل‌مشاهده است. بدین صورت که در اپلیکیشن دوست‌یابی تیندر اکانتی برای دد پول ساخته شد که بیشتر جنبه شوخی و سرگرمی داشت. پس از آن بر سر زبان‌ها افتاد و شهرت زیادی در میان مردم کسب کرد. به همین سادگی و بدون صرف هزینه‌ای تبلیغ لازم برای این فیلم انجام شد.
- کمپانی محصولات حیوانات خانگی Frontline
Frontline برای تبلیغ محصولات خود از گریلا مارکتینگ بهره برده است. بدین صورت که تصویر سگی را روی زمین یک پاساژ طراحی کرده است. در ابتدای امر افراد متوجه این تبلیغ نخواهند شد؛ اما به طبقه‌های بالاتر که می‌روند عکس سگی را روی زمین می‌بینند که گرفتار مگس‌ها شده است. در حقیقت این مگس‌ها همان مردم در حال عبور و مرور هستند که از طبقه‌های بالاتر، کوچک‌تر دیده می‌شوند.
این شیوه از تبلیغات، علاوه‌برآن که در ذهن مخاطب ثبت خواهد شد، تا مدت‌ها ذهن وی را به خود درگیر می‌کند. تبلیغات چریکی بر خلاف تبلیغات به روش سنتی است و تا مدت‌ها در مخاطب را به خود مشغول می‌کند.
- کمپانی دستمال‌کاغذی Bounty
این کمپانی دستمال‌کاغذی با استفاده از شیوه تبلیغی گوریلا مارکتینگ دست به اقدام جالبی زده است. برای آنکه بتواند توجه عابران و مخاطبان را به خود جلب کند آیکون بزرگی مانند فنجان قهوه ریخته شده و بستنی یخی آب شده را در خیابان قرار داده و از جمله «دستمال‌کاغذی ما راه‌حل مشکلات شما هستند» استفاده کرده است.
- باغ‌وحش کپنهاگ
باغ‌وحش کپنهاگ برای آن که بتواند خود را به مردم بشناساند، با استفاده از بازاریابی چریکی طراحی جالبی انجام داده است. این باغ‌وحش، تصویر ماری را روی بدنه اتوبوس‌های شهری حک کرد که اتوبوس را مچاله کرده است. بدین ترتیب توانست نظر بسیاری از مخاطبان را به خود جلب کند.
سخن پایانی
در این مقاله با مبحث بازاریابی چریکی آشنا شدید. بازاریابی چریکی نقش مهمی در رونق کسب‌وکارهای کوچک ایفا می‌کند و شیوه‌ای برخلاف بازاریابی سنتی و قدیمی دارد. در شرح بازاریابی چریکی چیست به این نکته مهم اشاره شد که تبلیغ برند از طریق راه‌های غیرمتعارف و نوآورانه انجام می‌شود و ذهن مخاطب را به خود درگیر می‌کند. شما می‌توانید جهت مشاوه آنلاین همین حالا اقدام کنید.
